Уран бүтээлч Баагийн "Амилалт" үзэсгэлэнгийн тухайд...

Дэвшилтэт технологийн өнөөгийн хөгжлийг контемпорари урлагт сонирхолтой хэлбэрээр илэрхийлж буй медиа артист Б.Бат-Эрдэнэ буюу мэргэжил нэгтнүүд дундаа Бааг. Тэрээр МУЭ-ийн куратор, мөн "Хүн байгаль хайр эрх чөлөө" контемпорари хөдөлгөөний гишүүн аж. Мөн түүнийг салбарынхан нь “Гэрлийн мастер” гэх бөгөөд үзэсгэлэн дэглэлт, гэрэл сүүдрийн хоршил, гэрэлтүүлэг зэрэг талдаа мастер нь хэмээнэ. Түүний бүтээлүүд Норвег, Нидерланд, Өмнөд Солонгос, АНУ зэрэг оронд үзэгчдийн хүртээл болсон бол өөрөө 2014 онд "Алтан хальс" андерграунд олон улсын кино наадамд шилдэг уран бүтээлчийн шагнал хүртсэн байна.

Гэхдээ Бий контемпорари арт галерейд гарч буй “Resurrection” буюу “Амилалт” үзэсгэлэнд тавигдсан бүтээлүүдийг ажиглавал Бааг хэмээх уран бүтээлчийг “Гэрлээр наадагч” гэмээр. Ингэж хэлэхийн учир нь чадварлаг гүйцэтгэл, чамин дэглэлт, гэрлийн ойлт хугарал сарнилт нь гэрлээр наадаж, түүнийг зүгээр л нэг тусгал биш сонирхолтой, уян хатан байдлаар ашиглажээ. Гэрэл зүгээр тусах, ойх, өнгө нэмэх биш утга илэрхийлэгч, бүтээгч болж хувирсан гэмээр. Нарийхан утсан дээр тогтсон гэрэл юу бүтээж болох вэ? Дээрээс нь бүтээлүүдийнх нь олон талт байдал, материалуудын нийлэмж нь хурц өнцөгтэй атлаа “уян”.

Жишээ нь, харахад дулаан дамжуулагч “хүйтэн” төмөр /паар/ авч, зөөлөн, дулаан мэдрэмж төрүүлнэ. Түүний бүтээл монгол гэрийн бүрдэл хэсгүүд болох унь, тооно улбар шар өнгөтэй. Энэ нь илүү нарны дулаан орчинг бүрдүүлсэн мэт санагдана.

Уран бүтээлч Бааг буюу Бат-Эрдэнэ саяхан “Resurrection” нэртэй бие даасан үзэсгэлэнгээ “B contemporary art gallery”-д толилуулсан. Бат-Эрдэнэ инстолляц болон медиа урлагийн бүтээл хослуулж ажилладаг сонирхолтой уран бүтээлч. Инстолляц бүр нарийн чимхлүүр ажиллагаатай, төмөр гагнуурын элемент их орсон харагдсан. Үзэсгэлэнд хоёр төрлийн медиа урлагийн бүтээл дэлгэгдсэн байсан. Бүтээл тус бүрийн концепт дээр нарийн фокуслаж илүү шинжлэх ухаанч хандсан санагдсан.

Урлаг судлаач Б.Мичимдаа

Artist BAAG

Видео дүрсийн эффект, давхцал, бүдгэрэх, жирэлзэх, тасалдах гэх мэт визуаль боломжуудыг сүлэх өргөн боломжтой энэ төрөлд гаднын олон шинэ медиа бүтээлч хүчээ сорьж байна.

Арай эртэдсэн дүгнэлт байж болох ч би хувьдаа бүтээлч Б.Бат-Эрдэнийг сонирхолтой, хүчтэй видео инстоляциудаараа, маш чамбай бас нарийн гүйцэтгэлээрээ Монголын видео артыг нэг алхам урагшлуулж, цаашлаад контемпорари, шинэ медиа урлагийн хөгжилд нэгэн өөр хуудас эргүүлж байна уу даа гэж бодогдож байгаа.

Тэр дэлгэцээр гарах агуулга, дүрсэд бус дэлгэцэд гарах агуулга, дүрсийг нь сарниах хүчин зүйлс (энэ нь нэг бүрчлэн унжуулсан, татсан утас эсвэл хатсан ургамлын фрактал (жижиг нь томтойгоо ижил дүрсийн бүтэц) бүтэц зэрэг сонирхолтой структурууд юм)-д анхаарал хандуулснаар анхнаасаа төлөвлөөгүй (төлөвлөгдөх ч бололцоогүй) байсан олон жижиг хөдөлгөөний боломжийг олж харсан шинэлэг туршилт байв. Тэр санамсаргүйг, болзошгүйг зорилгоо болгож байгаа нь илт анти-арт санаа юм.

Уламжлалт урлагт яригддаг утга санаа, агуулга, өгүүлэмж, дүрслэл, зохиомжийн талаар энэ яригдах боломжгүй тийм пост үзэл санаа руу хандсанаараа үнэ цэнтэй. Мөн бүтээл бүрээс нь өмнө нь “Монгол зураг” -аар сурч байсных нь ул мөр гэмээр маш нарийн гүйцэтгэл, олон олон сонирхолтой жижиг хэсгийг харж болдог нь, тэр хэсгүүдээ орон зайд ч, хавтгайд ч өвөрмөц бүтэц болгон байрлуулж чадаад байгаа нь бүтээлийнх нь үнэ цэнийг өсгөх бас нэгэн том шалтгаан ч болон тэмтрэгдэх...

“Параллель” хамтарсан үзэсгэлэнгийн бичвэрийн хэсгээс

Зураач, урлаг судлалын ухааны доктор /PhD/ М.Батзориг

Медиа уран бүтээлч Б.Бат-Эрдэнийн "Амилалт" үзэсгэлэн Бий контемпорари арт галерейд гуравдугаар сарын 31-ийн өдрийг дуустал олон нийтийн хүртээл болно.

Б.Үлэмж