VIII Богд Жибзундамба /1869-1924/-ын Дэчингалбын хэрмэн дэхь шар ордон шатсан тул Туул голын хөвөөнд Ногоон ордны уран барилгын цогцолбор Шаравпэлжээлин буюу Билгийг хөгжүүлэн бадруулагч сүмийг 1893 оноос эхлэн барьж 1906 онд дуусгажээ. Монголын ард түмэн үүнийг “Дээд сүм” “Ногоон сүм” хэмээн нэрлэж байжээ. Энэ сүм нь их асарт хаалга, тусгай хэрэмтэй. Дотроо “Минтүгийн сүм”, Ловончимбын сүм, Махранзийн сүм, Богдын давхарлиг цагаан лаврин зэрэг барилгаас бүрдэнэ. Оросын II Николай хаанаас VIII Богд Жибзундамбад бэлэглэсэн барилгын зураг төслөөр 1905 онд өвлийн ордон хэмээх Европ маягийн хоёр давхар цагаан байшинг барьжээ. Уг байшинд хаан, хатан нар амьдардаг бөгөөд төрийн чухал хурал цуглаан, ёслолыг хийдэг байв. Одоо тэнд хаан, эх дагина нарын эдлэж хэрэглэж байсан эд өлгий, гадаад улсуудаас бэлэглэсэн амьтны чихмэл, барын арьсан гэр зэрэг зүйлс бий. Одоо тус сүм нь музейн зориулалтаар ашиглагдаж буй. Богд хааны ногоон ордон нь Махранзын сүм, Ногоон лаврин, Ямпай /Халхавч хаалга/, Асарт гурван хаалга /Ямба ёслолын хаалга/, Шөргөн хайс, Тугны мод, Андимэн хаалга зэргээс бүрдэнэ.
Богд хааныг нас барсны дараа Засгийн газраас комисс томилон хөрөнгийг нь хурааж, Богдын ордныг Гэгээрлийн яаманд шилжүүлсэн бөгөөд 1926 оноос музей болгожээ. Уг ордон нь Монгол улсын түүх соёлын үнэт өвд багтаж төрийн тусгай хамгаалалтад байдаг. (С.Чулуун, Н.Маралмаа)
Үндсэн мэдээлэл:
Адил утгатай үг | Шаравпэлжээлин сүм |
Хамаа бүхий үг | Богд хаан, Голын ногоон ордон |
Төрөл | Шашин |
Цаг үе | XIX-ХХ зуун |
Хэний хаанчлалын үед | Богд хаан |
Сүмийн онцлог | Байшинд хаан, хатан нар амьдардаг бөгөөд төрийн чухал хурал цуглаан, ёслолыг хийдэг байв. |
Байгуулагдсан он | 1893 |
Хаана байсан | Их Хүрээ, Өнөөгийн Улаанбаатар |
Сүмийг байгуулсан хүн | Богд Жибзундамба |
Ашигласан ном зохиол
- Д.Майдар. Монголын хот тосгоны гурван зураг. УБ.,1970.
- Монгол нутаг дахь түүх соёлын дурсгал. УБ., 1999.
Сэтгэгдэл (0)
⚠ Анхаар!Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд Toim.mn хариуцлага хүлээхгүй.