Түүхэн товчоон: Ерөөлт засгийн хошуу (Үнэн зоригт хан аймаг) ~ TOIM.MN

Чин улсын үеийн Дөрвөдийн Сайн заяатын баруун гарын чуулганы хошуу

Зүүнгарын дөрвөд аймгийн харьяат баядын цорос язгууртан Гэндэн 1753 онд 3 Цэрэн нарыг дагалдан харьяат ардыг дагуулан Чин улсад дагаар оржээ. 1754 онд Чин улсын хаанд бараалхаар ирсэнд Гэндэнд засаг, хошууны бэйсийн хэргэм хүртээж харьяат ардаар нэг хошуу зохиож түүнд захируулжээ. Гэндэнгийн харьяат аймаг нь баяд болно. 1755 онд Зүүнгарыг дайлаар орох цэрэгт явж Даваачийг барихад зүтгэж явав. 1766 онд нас барсанд хөвүүн Хүүхэнд засаг, хошууны бэйсийн хэргэмийг залгамжлуулав. Дөрвөд баяд нарыг анх дагаар ирэх үест Түйн гол, Заг Байдрагаар түр суулгаж байгаад Зүүнгарыг эзлэн авсны дараа уг нутагт нь буцаан суулгахаар төлөвлөж байжээ. Ингээд 1756 онд Эх аралаар дамжин Эрчист нүүн очиж суусан боловч дайн самууны хөлөөс дайжин буцаж Алтайг даван Ховдоор дамжин 1758 онд сая Улаангомын газар ирж суурьшчээ. Тус хошууны нутаг нь Дөрвөдийн Үнэн зоригт ханы хошууны хойт хэсгээр байжээ. Монгол улс Манж Чин улсаас салж төрийн тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тус хошуу нь 1912 онд Монгол улсдаа дагаар оров. Жавзандамба хутагт Богд хаанаас засаг ноён Баатарт үе улиран Ерөөлт засаг цол, хошууны бэйсийн хэргэм хүртээж, шинээр байгуулсан Дөрвөдийн Үнэн зоригт хан аймагт харьяалуулав. 1925 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр тус хошууг шинээр байгуулсан Чандмань уулын аймгийн Баянчандмань уулын хошуунд нэгтгэжээ. 1931 оны засаг захиргааны өөрчлөлтөөр тус хошууны хуучин нутаг нь одоогийн Увс аймгийн Давст сумын нутагт багтан оржээ. (Б.Нацагдорж)

Засаг ноёдын үе залгамжлал

Гэндэн	Засаг, хошууны бэйс	1754-1766
Хүүхэн	Засаг, хошууны бэйс	1767-1768
Шонхор	Засаг, улсын түшээ гүн	1768-1780
Өлзий-Орших	Засаг, улсын түшээ гүн	1781-1819
Норов	Засаг, улсын түшээ гүн	1819-1853
Аюурзана	Засаг, улсын түшээ гүн	1853-1860
Донров	Засаг, улсын түшээ гүн, хошууны бэйс	1860-1904
Баатар	Засаг, төрийн жүн ван	1907-1923

Дөрвөдийн хоёр гарын чуулганы зураг (1907)

Үндсэн мэдээлэл:

Адил утгатай үг	Дөрвөдийн Сайн заяатын баруун гарын чуулганы дундад баруун этгээдийн засаг хошууны бэйсийн хошуу, Үнэн зоригт ханы аймгийн Ерөөлт засгийн хошуу, Чандмань уулын аймгийн Баянчандмань уулын хошуу
Төрөл	Хошуу
Цаг үе	1754-1931 он
Хэний хаанчлалын үед	Тэнгэрийн тэтгэсэн
Анхны засаг ноён	Засаг, хошууны бэйс Гэндэн
Удам	Дөрвөдийн Тэргэт тайшийн хүү Бу Илдэнгийн 4-р үеийн ач
Харьяалал	Дөрвөдийн Сайн заяатын баруун гарын чуулган
Байгуулагдсан он цаг	1754
Татан буугдсан он цаг	1925
Манжийн үеийн нэршил (1691-1911)	Дөрвөдийн баруун гарын Сайн заяатын чуулганы дундад баруун этгээдийн хошуу
Богд хаант Монгол улсын үеийн нэршил (1911-1923)	Дөрвөдийн Үнэн зоригт хан аймгийн Ерөөлт засгийн хошуу
1923 оноос хойш (1923-1931)	Чандмань уулын аймгийн Баянчандмань уулын хошуу
Анх байгуулагдах үеийн сумны тоо	2 сум
1918 оны хүн амын тоо	Байхгүй
Одоогийн	Увс аймгийн Давст сум
Хошууны дотор байсан сүм хийд	Тодорхой мэдээ байхгүй
Сүүлчийн засаг ноён	Баатар

Ашигласан ном зохиол

Jang Mu jokiyaba. Namyun, Banzaraγča mongγolčilaba. Mongγol-un qosiγu nutuγ-un temdeglel (dooradu). Ündüsüten-ü keblel-ün qoriy-a. 1990
Сономдагва Ц. Монгол улсын засаг, захиргааны зохион байгуулалтын өөрчлөлт, шинэчлэл. Улаанбаатар, 1998.
Монгол улсын шастир II. Улаанбаатар, 1997.
На.Сүхбаатар. Баруун хязгаарын нийгэм-улс төрийн хөгжлийн түүхэн тойм (ХХ зууны эхэн үеэс 1930-аад он). Улаанбаатар, 2000.

Түүхэн товчоон: Ерөөлт засгийн хошуу (Үнэн зоригт хан аймаг)

Үндсэн мэдээлэл:

Ашигласан ном зохиол

Сэтгэгдэл (0)

ШИНЭ МЭДЭЭ

Түүхэн товчоон: Ерөөлт засгийн хошуу (Үнэн зоригт хан аймаг)

Үндсэн мэдээлэл:

Ашигласан ном зохиол

Сэтгэгдэл (0)

Санал болгох

ШИНЭ МЭДЭЭ