Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутагт байсан хийдСэцэн хан аймгийн Эрдэнэ далай вангийн хошуу одоогийн Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын Номын Дов хэмээх газар оршино. Анх 1780 онд үүсгэн байгуулагджээ. Егүзэр хутагтын хоёрдугаар үеийн хувилгаан Лувсанбалдан засаг Сономдэндэвийн хошуунд Тэнгэр тэтгэсний 45-р онд сүм байгуулан Өнө Өглөгт хэмээх нэр олгов, Лам нарт жафу буюу тэмдэгт бичиг тус тус олгуулсан байна. 1826 онд тусгай сүм байгуулан Гүсэвдэчин хурал хуруулаад, 1845 онд сүм нэмэн байгуулжээ. 1851 онд 5 аймаг байгуулан тус бүр нэг нэг сүмийг байгуулсан байна. 1851 онд Ламрин дацанг, 1853 онд Мамба дацанг, 1870 онд Дүйнхор дацанг, 1893 онд жүд дацанг тус тус байгуулжээ. Харин Егүзэр хутагтын нийт шавийн тоо 1868 онд 1077 хүрсэн тул шавь захирах хутагтын манж, монгол үсэг бүхий тамга олгогджээ. Үүнээс хойш Халхын 13 тамгатай хутагтын нэг болсон түүхтэй.
Егүзэр хутагтын хийд нь зүүн монголын томоохонд ордог байв. Тус хийдэд модон барын ном хэвлэл, цамын бүжиг, Майдар эргэх зэрэг шашны зан үйл ажиллагааг хийдэг байв. Егүзэр хутагтын дүрээр нийт 4 дүр тодрон тус сүмийг захирч байв. Егүзэр хутагтын хийд хятадын хар цэргийн үймээнээр нэлээд сүйдсэн боловч дахин сэргээсэн юм. Гэвч 1930-оны эхээр энэ хийдийг нурааж Егүзэр хутагтыг цаазаар авчээ. 1990 оноос дахин сэргээж, хурал номоо үргэлжлүүлж байна. (С.Чулуун, Н.Маралмаа)
Ашигласан ном зохиол
Б.Өлзийсүрэн. Халхын Сэцэн хан аймгийн хураангуй түүх. Өндөрхаан. 1993
Монгол улсын шаштир. II боть.УБ. 1997
МУТТА. ФА-11. Д-1. ХН-374.
Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол
Монголын хүрээ хийдийн түүх, (эмхтгэсэн Ч.Банзрагч, Б.Сайнхүү). Соёмбо принтинг. УБ., 2004
Монголын сүм хийдийн түүхэн товчоон. Адмон принтинг. УБ., 2009
Өвөр монголын түүх ба соёл. Өвөр монголын хэвлэлийн хороо. Хөх хот., 2000
Өвөр монголын эрт эдүгэ. Өвөр монголын хүмүүжлийн хэвлэлийн хороо. Хөх хот., 1989
Түүхэн товчоон: Калка голын тулалдаан
Түүхэн товчоон: Умард Хүннү
Түүхэн товчоон: КОМИНТЕРН (Коммунист Интернационал)
Түүхэн товчоон: Мянга есөн зуун хорин дөрвөн оны Зөвлөлт-Хятадын хэлэлцээр
Бутан улстай хөдөө аж ахуй, боловсрол, соёл, уламжлалт анагаах ухааны салбарт хамтран ажиллана7 сар 9. 12:59
Байнгын хорооны бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг батлав7 сар 9. 12:51
Шинээр Хяналт үнэлгээний болон өрсөлдөөний асуудал эрхэлсэн сайдтай болно7 сар 8. 17:54
АН, ХҮН намын дарга нар Монгол Улсаа нэгдүгээрт тавьсан шийдвэр гаргасан Ерөнхий сайдын байр суурьтай санал нэг байна гэв7 сар 8. 17:46
Гавьяат тамирчин Ч.Дамдиншарав, Эрүүлийг хамгаалахын гавьяат ажилтан Д.Мөнхөө нарт Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ7 сар 8. 17:12
ҮСХ: Улсын цолтой бөхийн тоо ойролцоогоор 661 байна7 сар 8. 12:29
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улсаа илүү хурдтай хөгжүүлэхийн тулд улс төрийн намууд хамтран Засгийн газар байгуулж байна7 сар 8. 11:56
Ш.Баранчулуун: Хотын дундуур урсаж байгаа голыг өргөтөх боломжгүй учраас лаг хагшаасыг цэвэрлэж, гүнзгийрүүлэх нь зөв7 сар 8. 9:38
Гамшиг, аюулт үзэгдлийн улмаас өнгөрсөн 7 хоногт 17 хүн нас барсан байна7 сар 8. 9:35
11, 12-нд төвийн аймгуудын ихэнх нутгаар бороо орно7 сар 8. 9:30
Зурхай: Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд малтай баялаг төгс болно7 сар 8. 9:24
ШЕЗ хуульд байхгүй заалтаар шүүгч томилдог болоо юу?!7 сар 8. 9:07
Элсэлтийн ерөнхий шалгалтад 77 шалгуулагч 800 оноо авчээ7 сар 8. 8:52
АН Засгийн газарт хамтрахаар болов7 сар 8. 8:49
Ц.Батнайрамдал: Цоо шинэ хөгжим, хувцас дизайн, бүрэн автомат тайз чимэглэл бүхий монгол мюзиклийг нээнэ7 сар 7. 13:08
Ерөнхий сайдаар Л.Оюун-Эрдэнийг гишүүдийн 99 хувийн саналаар улираан томиллоо7 сар 5. 19:12
“Монгол Улсын Их Хурлын Байнгын хорооны бүрэлдэхүүний тухай” УИХ-ын тогтоол батлагдав7 сар 5. 18:12
Улаанбаатар хот, “Дова инженеринг” түншлэл хооронд метроны зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгууллаа7 сар 5. 13:28
МАН-ын бүлгийн даргаа Л.Мөнхбаатар, АН-ын бүлгийн даргаар О.Цогтгэрэл ажиллана7 сар 5. 13:03
Баянзүрх дүүргийн Засаг даргаар Ганбаатарын ЖАРГАЛСАЙХАН томилогдлоо7 сар 5. 12:52
“Улаанбаатар метро” төсөлд зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэгчээр шалгарсан БНСУ-ын “Дова инженеринг” -тэй гэрээ байгуулна7 сар 5. 7:59
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ШХАБ-ын дээд түвшний уулзалтад ажиглагчаар оролцож, үг хэллээ7 сар 5. 7:55
Улаанбаатарт дуу цахилгаантай аадар бороо орно7 сар 5. 7:38
Зурхай: Гэрээ хэлцэл хийхэд сайн өдөр7 сар 5. 7:36
О.Цогтгэрэл: Засагт орохгүй7 сар 3. 9:18
Ажиглагчид: Томсгосон тойрогт сурталчилгааны хугацаа хангалтгүй байна7 сар 3. 9:05
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ШХАБ-ын дээд түвшний уулзалтад оролцоно7 сар 2. 18:20
УПЕГ: Шийдвэр гүйцэтгэгч М.Б нь нэр бүхий албан тушаалтнуудын гарын үсгийг хуурамчаар үйлдсэн хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ7 сар 2. 18:18
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх: Монгол хүн бүрийн аж амьдралд бодит үр өгөөжөө өгсөн эдийн засгийн бодлогыг нэн тэргүүнд хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.7 сар 2. 18:18
Д.Амарбаясгалан: Иргэдийн төрдөө итгэх итгэлийг сэргээсэн шинэ цагийн парламентыг бид цогцлоох үүрэгтэй7 сар 2. 17:57
Улаанбаатарт үүлшинэ, +27...+29 градус дулаан байна7 сар 2. 7:05
Зурхай: Сэтгэлд сэвтэй газар очиход муу өдөр7 сар 2. 6:45
Ерөнхийлөгч УИХ-ын сонгуульд суудал авсан нам, эвслийн удирдлагыг хүлээн авч уулзлаа7 сар 1. 17:33
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч УИХ-ын Анхдугаар чуулганыг маргааш товлон зарлалаа7 сар 1. 17:30
МАН ард түмний олонхын итгэлийг хүлээсэн учраас ачааны хүндийг дангаар үүрэх ёстой7 сар 1. 14:39
Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөрийг танилцуулж байна7 сар 1. 13:42
СЕХ:126 нэр дэвшигчийг УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсонд тооцож, тогтоол батлав7 сар 1. 13:40
Н.Өнөрцэцэгт холбогдох хэргийг хянан хэлэлцэх шүүх хуралдааныг хойшлуулав7 сар 1. 11:13
Эрх баригч ба сөрөг хүчин байх уу эсвэл хамтрах уу?7 сар 1. 10:04
СЕХ : УИХ-ын сонгуулийн дүнг Ерөнхийлөгчид өргөн мэдүүлнэ7 сар 1. 10:02
Сэтгэгдэл (0)
⚠ Анхаар!Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд Toim.mn хариуцлага хүлээхгүй.