Х.Хашхүү: Тайзнаа өөрийгөө гайхуулж үзэгчдийн алга ташилтыг мэдэрч зогсох хамгийн сайхан

Үндэсний урлагийн их театрын бүжигчин, бүжиг дэглээч Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Х.Хашхүүтэй ярилцлаа.

-Та яагаад бүжигт дурлах болов?

-Багаасаа бүжиглэх дуртай байсан. Дорноговь аймагт “Бүжгийн уянга” хамтлагт бүжиглэдэг байлаа. Агуу их Ц.Сэвжид гуай бол Монголын бүжгийн урлагийн суурийг тавьсан хүн. Түүний хүү С.Сүхбаатар мөн Д.Баярбаатар, А.Даваахүү гээд сайхан дэглээчид байна. Бүжиг дэглээчийн хувьд өөрийгөө энэ гайхалтай хүмүүсийн залгамж халаа, залуу үе нь л гэж боддог.

-Бүжиг дэглээчийн хувьд таны ажлын хувийн арга барил, онцлог юу вэ?

-Бүжиг бол ганцаарчилсан биш хамтын урлаг. Олон бүжигчинг нэг хүн шиг болгоход маш их бэлтгэл, уран бүтээлчээс шалтгаалах форум хэрэгтэй. Тайзан дээр хамтдаа уран бүтээлээ хүргэдэг учир түүнийг нэг амьсгаанд оруулна гэдэг амаргүй ажил. Театртаа мэргэжлийн бүжигчидтэй хамтарч сэтгэл зүрхээрээ ажилладаг. Мэргэжлийн бүжигчид учир хөдөлгөөнөө жигдрүүлэхэд асуудалгүй. Дэглээчийн хэлэх гэсэн санааг биеийн гоо зүйгээрээ гаргахыг л зорьдог.

-Таны мэргэжлийн хамгийн сайхан нь юу вэ?

-Тайзан дээр амьдрах сайхан. Тайзнаа өөрийгөө гайхуулж үзэгчдийн алга ташилтыг мэдэрч зогсох хамгийн сайхан.

-Ямар нэг санааг бүжгээр дамжуулж гаргахын тулд олон зүйлийг бодож, судалдаг байх. Дэглэж байсан хамгийн хүнд бүжиг тань юу вэ?

-Бүжиг дэглэж хүний биеийн гоо зүйг харуулна гэдэг хэцүү. Биеийн зөв галбиртай, зөв төрхтэй гэх мэт бүжигчинд байх бүх шаардлагыг хангаж мэргэшээд ирсэн хүнийг би нэмж урлаж өгнө гэсэн үг. Уран бүтээл дээр ажиллахдаа судалгаа маш сайн хийх хэрэгтэй. Миний хувьд хамгийн хэцүү нь “Монголын их хатад” бүжгэн жүжигт Алунгоо хатны хэсгийг дэглэх байсан. “Нарны домог” анхны бүжгэн жүжгийг Сүхээ багш маань дэглэхдээ Алунгоо эхийн эвийн сургаалаар асар том бүтээл хийсэн. Тэгэхээр би Алунгоо эхийн таван сум хугалахыг арай өөрөөр сэтгэх шаардлагатай болж гарын таван хуруутай зүйрлэж дэглэсэн. Энэ таван хуруу атгасан гар шиг зангидсан байваас эвтэй байна гэсэн санааг шинээр гаргасан. Мөн саяхан “Тамгагүй төр” хэмээх үзэгчдийн мэлмийг мялаасан сайхан бүтээлд дэглээчээр ажилласан. Шандас сорьж, ур ухаан шаардлаа.

-Одоо ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна?

-Үндэсний урлагийн их театрын өв соёл уламжлалаа харуулсан, язгуур урлагаа сурталчлах зорилготой зуны 100 өдрийн тоглолтоо нээсэн. Манай байгууллага нийт 180 гаруй хүний бие бүрэлдэхүүнтэй. Байгууллагаараа “Дэлхийд гайхагдсан монгол урлаг” тоглолтдоо анхаарч ажиллаж байна.

-Энэ жилийн зуны тоглолтын онцлог юу вэ?

-Тоглолтын хөтөлбөрийг тухайн жилдээ өөр өөр гаргадаг. Жуулчид болон монголчуддаа зориулсан эл тоглолт 20 гаруй жил уламжлал болон тоглогдож байна. Зуны гурван сар 100 өдөр тоглодог. Ер нь уртын дуучид, хөгжимчид маань зөвхөн үндэсний ая хөгжмөөс гадна гадаадын сонгодог бүтээлүүдийг тоглож жуулчдад бэлэг барьдаг, мөн шарын шашны цамын бүтээл, үндэсний язгуур бие биелгээ зэргийг шингээсэн бүтээлийг гаргадаг. Уран бүтээлүүд, хөтлөлт бүгд англи тайлбартай явагддаг.

-Та Үндэсний урлагийн их театртаа хэзээнээс ажиллаж эхэлсэн бэ?

-2005 онд Хөгжим бүжгийн коллежийг бүжгийн жүжигчин мэргэжлээр төгссөн. Хоёр жилийн дараа ОХУ-ын Москва хотын театр урлагийн академид /ГИТИС/ бүжиг дэглээч мэргэжлээр сурсан. 2012 оноос театртаа тасралтгүй ажиллаж байна.

-Таны дараагийн зорилго төлөвлөгөө юу вэ?

-Бүжгэн жүжиг хийхийг хүсдэг. Хүннүгийн эртний олдворуудад тулгуурласан бүтээл хийх бодолтой. Одоо судалгааны шатандаа явж байна.

-Таны мөрөөдөл юу вэ?

-Дэлхий дахинд алдаршсан “Хунт нуур” бүжгэн жүжиг шиг Хашхүүгийн Монгол уламжлалаа харуулсан бүтээлийг дэлхийн театрт тоглох юмсан гэж мөрөөддөг.

-Монгол уламжлалаа харуулсан бүтээл гэхээр...

-Гадны зүйлийг хэт их дагах биш, үндэсний хэв маягаа харуулсан мөн орчин цагтайгаа хосолсон тийм бүтээлийг энэ цагт хийх хэрэгтэй. Бид монгол үндэсний ёс уламжлал, соёлоо харуулсан, аж ахуйтайгаа ойрхон бүтээлийг гаргавал энэ нь бидний брэнд болж байгаа юм.

А.Гантуяа