Их Төлбөрийн голын палеолитын үеийн дурсгалт газар Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумын Уньт багийн нутагт оршино.
Их Төлбөрийн голын хөндий нь үе үеийн археологийн дурсгалаар нэн баялаг бөгөөд анх 1975 онд Монгол-Зөвлөлтийн түүх соёлын хамтарсан экспедицийн чулуун зэвсгийн судалгааны анги чулуун зэвсгийн цөөн тооны дурсгалыг илрүүлэн олж байсан байна.
2002 онд Монгол-Орос-Америкийн хамтарсан чулуун зэвсгийн судалгааны экспедицийн судлаачид Я.Цэрэндагва, В.Т.Петрин, Ж.Олсен нар Их Төлбөрийн голын дагуу нарийвчилсан явган хайгуул хийж чулуун зэвсгийн үеийн 14 бууц сууринг олж илрүүлжээ.
2004-2015 онуудад Монгол-Оросын хамтарсан судалгааны анги Төлбөрийн голын 4, 15, 16, 21-р суурингуудад малтлага судалгааны ажлыг гүйцэтгэжээ.
Төлбөрийн голын олон дурсгалаас 4, 15, 21- р сууринд суурин малтлагыг хийж тухайн бүс нутгийн палеолитын хөгжлийн чиг хандлага чулуун зэвсэг үйлдвэрлэлийн хөгжлийг бүрэн тодорхойлжээ. Дээд палеолитын эхэн үеэс хүмүүс Төлбөрийн голд суурьшиж эхэлсэн нь батлагдаж байгаа бөгөөд чулуун зэвсэг үйлдвэрлэх өвөрмөц арга технологитой байсны дээр ясан зэвсгийн үйлдвэрлэл ч амжилттай хөгжиж байжээ. Чулуун зэвсгийн үйлдвэрлэлд леваллуагийн уламжлал дээр тулгуурласан ялтсан зэвсгийн уламжлал тод мөрөө үлдээжээ. Монгол орны хойд хэсгээс олдсон соёлт давхарга бүхий томоохон дурсгалууд гэдгээрээ Төлбөрийн голын дурсгалуудын ач холбогдол тодорхойлогдоно.
Төлбөр-4 суурингийн 5-6-р давхаргаас илэрсэн амьтны яс, тэмээн хяруулын өндөгний хальсны үлдэгдэлд хийсэн лабораторийн шинжилгээгээр 26-40 мянган жилийн тэртээ үед (26700±300 (АА84135) 37400±2600 (АА79314) холбогдох нь тогтоогджээ.
Төлбөр-15 сууринд хийсэн он цаг тогтоох шинжилгээгээр 5-р үе нь 28460 ±310 жилийн өмнө (АА-84137), 7-р үе нь 29150±320 жилийн өмнө (АА-84138) холбогдоно. 3 болон 4-р үеийн дээжнээс гарган авсан он цаг тогтоох шинжилгээгээр 14000-14900 жилийн өмнөх үед холбогдох нь тогтоогдсон юм. (Я.Цэрэндагва)
Түүхэн товчоон: Мянга есөн зуун хорин дөрвөн оны Зөвлөлт-Хятадын хэлэлцээр
Түүхэн товчоон: Улаанбутангийн тулалдаан
Түүхэн товчоон:Юйшитай (御史臺) (яам)
Түүхэн товчоон:Эетэй засгийн хошуу (Түшээт хан аймаг)
П.Цагааны "Ачит ихт" компанийн 34 хувийг "Эрдэнэт үйлдвэр" эзэмшинэ4 сар 24. 14:02
Интерполоор эрэн сурвалжлагдаж байсан иргэнийг "Шувуу" ажиллагааны хүрээнд баривчлан авчирлаа4 сар 24. 10:57
Засгийн газар "Шинэ хоршоо хөдөлгөөн" өрнүүлэх тухай төслийг хэлэлцэж байна4 сар 24. 10:32
Олон Улсын Ардчиллын Холбооны ТОГТООЛ – II4 сар 24. 9:34
"Ажнай" хурууны үзүүр төдийгээр л Л.Оюун-Эрдэнийн шүгэлийг...4 сар 24. 9:28
Эдийн засагч Б.Лакшми: Ардчиллын арал гэж сурталчилдаг Монголын төр бизнесүүддээ халдаж, хоёр хөршөөсөө ялгарахааргүй болчихлоо4 сар 24. 9:26
Өнөөдөр морь өдөр4 сар 24. 8:52
"Энэ жил Орбит, Тахилт, Найрамдал, Баянхошууны замыг бүхэлд нь засварлана" гэв4 сар 24. 8:50
Үндэсний аудитын газарт 25 бие даагч мөрийн хөтөлбөрөө хүргүүлжээ4 сар 24. 7:29
“Алтаргана” наадам Булган аймагт болно4 сар 24. 7:27
Ёс зүйн ДЕЛО: Ц.Цэрэнпунцаг Банкны хуулийн төсөл “шахаж”, Б.Лхагвасүрэн Банкны салбарыг ерөнхийлөн мөлхүүлсээр…4 сар 24. 7:25
Улаанбаатарт 6 хэм дулаан байна4 сар 24. 7:24
Эсрэг, тэсрэг байр суурь: Н.Алтанхуяг, Д.Цогтбаатар4 сар 24. 7:23
Нэр дэвшигчдийн “хар зураг” генсекүүдийн ширээн дээр өрөгдөөд эхэлсэн үү4 сар 24. 7:22
С.Зоригтой хамгийн сүүлд ресторанд уулзсан хүмүүс ам нээгээд эхэллээ4 сар 24. 7:21
Оюутнуудын дундах "хал цэргийн дэг"4 сар 24. 7:20
Хүүхэд залуучуудын театр “Хайрыг хайрла” жүжгээр дахин хөшгөө нээнэ4 сар 23. 13:09
Өнөөдөр: Монгол бөхөнгийн өдөр4 сар 23. 12:30
Их Британи Украинд 570 сая еврогийн тусламж үзүүлэхээ амлав4 сар 23. 12:20
О.Батнайрамдал баруун бүсэд ялагдахаар байгаа тул тойрог хайж эхэлжээ4 сар 23. 11:27
И.Мөнхжаргал: Эрх баригчид зөвхөн ялахын төлөө Үндэсний эв нэгдлийг уландаа гишгэж болохгүй4 сар 23. 10:15
АЖНАЙГ АЖИХАД: Амны цавчаачдын толгойлгогч "АЖНАЙ"4 сар 23. 9:43
Монголын баячууд улстөрчдөд дарлуулж байхдаа таарсан увайгүй л дээ4 сар 23. 9:41
“Миний дайсны дайсан бол миний найз”4 сар 23. 7:49
Хуулийн сайд асны “шүгэл үлээсэн” дээрэмчин нь “Цагаан Шонхор”-ын Ч.Энхтайван байв4 сар 23. 7:18
Д.СОСОРБАРАМ: С.Зориг амиа алдсан хэрэг хамт зүтгэж байсан нөхдийг нь насан туршид нь хардуулж, нулимуулж явдаг тогтолцооны цөм болчихлоо4 сар 23. 7:17
Улаанбаатар ба Токио хотын цэвэрлэх байгууламж хэрхэн ажилладаг вэ?4 сар 23. 7:14
Цаг агаарын мэдээ4 сар 23. 7:08
Ж.Соронзонгийн хэргийг давж заалдах шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр буцааж, шийдвэрлэв4 сар 23. 7:05
С.Зоригийн хэргийн материалыг нууцаас бүрэн гаргахыг шаардав4 сар 23. 6:56
НЭРИЙГ НЬ АШИГЛАГЧ “ЭРЭЭ ЦЭЭРГҮЙЧҮҮД” ЦӨМ С.ЗОРИГИЙГ ТАЙВАН НОЙРСУУЛ…4 сар 22. 10:30
Иргэний шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлийг энэ сарын 29-нөөс зогсооно4 сар 22. 10:27
Р.Базарын баривчилгаанаас улс төрийн “үнэр” л ханхийгээд байна даа4 сар 22. 9:10
Нэрд гарсан юмнуудад нэг ч өөдтэй “амьтан” байхгүй4 сар 22. 9:09
АЖНАЙГ АЖИХАД: Монголын төр нүдгүй чихгүй мэт аашилсан Ажнайгийн ноёрхол бол хуулиар халхавчилсан хулгай мөнөөсөө мөн4 сар 22. 8:58
Баабар: Сарлаг нядлах аргачлал4 сар 22. 8:09
Өнөөдөр могой өдөр4 сар 22. 8:07
Долоо хоногийн өрнийн зурхай4 сар 22. 8:04
Сэтгэгдэл (0)
⚠ Анхаар!Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд Toim.mn хариуцлага хүлээхгүй.