Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022-09-23 нд нийтлэгдсэн байна.

Түүхэн товчоон: Их Төлбөрийн голын суурин

9/ 23/ 2022 6 цаг 40 минут

Монголын дээд палеолитын чулуун зэвсэг үйлдвэрлэлийн хөгжлийн чиг хандлагыг илэрхийлэх томоохон дурсгалт газар.

Их Төлбөрийн голын палеолитын үеийн дурсгалт газар Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумын Уньт багийн нутагт оршино.

Их Төлбөрийн голын хөндий нь үе үеийн археологийн дурсгалаар нэн баялаг бөгөөд анх 1975 онд Монгол-Зөвлөлтийн түүх соёлын хамтарсан экспедицийн чулуун зэвсгийн судалгааны анги чулуун зэвсгийн цөөн тооны дурсгалыг илрүүлэн олж байсан байна.

2002 онд Монгол-Орос-Америкийн хамтарсан чулуун зэвсгийн судалгааны экспедицийн судлаачид Я.Цэрэндагва, В.Т.Петрин, Ж.Олсен нар Их Төлбөрийн голын дагуу нарийвчилсан явган хайгуул хийж чулуун зэвсгийн үеийн 14 бууц сууринг олж илрүүлжээ.

2004-2015 онуудад Монгол-Оросын хамтарсан судалгааны анги Төлбөрийн голын 4, 15, 16, 21-р суурингуудад малтлага судалгааны ажлыг гүйцэтгэжээ.

Төлбөрийн голын олон дурсгалаас 4, 15, 21- р сууринд суурин малтлагыг хийж тухайн бүс нутгийн палеолитын хөгжлийн чиг хандлага чулуун зэвсэг үйлдвэрлэлийн хөгжлийг бүрэн тодорхойлжээ. Дээд палеолитын эхэн үеэс хүмүүс Төлбөрийн голд суурьшиж эхэлсэн нь батлагдаж байгаа бөгөөд чулуун зэвсэг үйлдвэрлэх өвөрмөц арга технологитой байсны дээр ясан зэвсгийн үйлдвэрлэл ч амжилттай хөгжиж байжээ. Чулуун зэвсгийн үйлдвэрлэлд леваллуагийн уламжлал дээр тулгуурласан ялтсан зэвсгийн уламжлал тод мөрөө үлдээжээ. Монгол орны хойд хэсгээс олдсон соёлт давхарга бүхий томоохон дурсгалууд гэдгээрээ Төлбөрийн голын дурсгалуудын ач холбогдол тодорхойлогдоно.

Төлбөр-4 суурингийн 5-6-р давхаргаас илэрсэн амьтны яс, тэмээн хяруулын өндөгний хальсны үлдэгдэлд хийсэн лабораторийн шинжилгээгээр 26-40 мянган жилийн тэртээ үед (26700±300 (АА84135) 37400±2600 (АА79314) холбогдох нь тогтоогджээ.

Төлбөр-15 сууринд хийсэн он цаг тогтоох шинжилгээгээр 5-р үе нь 28460 ±310 жилийн өмнө (АА-84137), 7-р үе нь 29150±320 жилийн өмнө (АА-84138) холбогдоно. 3 болон 4-р үеийн дээжнээс гарган авсан он цаг тогтоох шинжилгээгээр 14000-14900 жилийн өмнөх үед холбогдох нь тогтоогдсон юм. (Я.Цэрэндагва)

0

Сэтгэгдэл (0)

⚠ Анхаар!
Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд Toim.mn хариуцлага хүлээхгүй.