Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024-01-12 нд нийтлэгдсэн байна.

Түүхэн товчоон: Эеэр засагч хаан

1/ 12/ 2024    6 цаг 58 минут

Эеэр засагч нь 1643-1661 онд Манж Чин улсын төрийг барьсан гуравдахь хаан. 1643-1661 онд төр барьж Хятадын Мин улсыг бүхэлд нь захирсан Манж Чин улсын хаан байв.

 Эеэр засагч хааны үед Манж Чин улсын дотоод улс төрийн байдал дайн сөргөлдөөний байдалтай байв. Хэдийгээр нас залуу, богино хугацаанд төр барьсан ч Манж Чин улсад тулгараад байсан асуудлыг туршлагатай улс төрчдийн дэмжлэгтэйгээр даван туулжээ. Түүний төр барьж байх хугацаанд Хятадын Мин улсын үлдсэн газар нутгийг бүхэлд нь эзлэж, Амур, Сунгари мөрний орчмоор газар нутгаа шаргуу тэлж байсан Хаант Оросын газар нутгийн түрэлтийг хэсэг хугацаанд зогсоон барьж чадав.

Сиймхий ашиглан оргон зугатсан Сөнид аймгийн Тэнгис вангийн цэргийг бутцохиж өөрийн улсад ашигтайгаар шийдвэрлэж чадав.

1643 онд Манж улсын нөлөө бүхий ноёд хуралдаж  Дээд эрдэмт хааны 5 настай хүү Фүлинг өргөмжлөхөөр тогтов.

1644 онд Манжийн цэрэг Бээжинг эзлээд Фүлинг хаан ширээнд ёслон залж Эеэр засагч хаан хэмээн өргөмжлөв. Нийслэлийг Мүгдэнгээс Бээжинд шилжүүлэв. Балчир хааны нэрээр авга ах Доргон нь төр барив. Хэдийгээр Манжийн цэрэг Бээжинг эзлэн авсан ч өмнөд хэсэг нь Мин улсын мэдэлд байсан учир үргэлжлүүлэн Хятад орныг дайлж бүхэлд нь эзлэн авав. Хятадын Мин улсыг бүхэлд нь захирсан Манж Чин улсын хаан болов.Мөн Сөнид аймгийн Тэнгис вангийн хэргээс улбаалан Халхын Сэцэн хан, Түшээт ханы цэрэгтэй байлдаж ялсан ч Манж улсын дотоод улс төрийн байдал тогтворгүйн улмаас 1646 онд цэргээ Халхын нутгаас буцаан татжээ.

Мин улсыг эзлэн авсны дараа Манжийнулсын  эрх баригчид  Халхтай холбоотой асуудлыг хүчээр шийдэх, тулган хүлээлгэхийг илт оролдох болжээ.Эеэр Засагч хаан Сөнид аймгийн хэрэг явдлаас үүдэн Халхын хан нарын харилцаагаа сайжруулах гэсэн оролдлогыг хүлээн авсангүй.

1650 онд Доргоныг зуурдаар нас барсны дараа 1651 оноос 13 настай Эеэр засагч хаан биеэр төр засах болсныг мэдэгдэв. Тэрбээр Мингийн үед байсан сургуулийг дахин нээж, төрийн удирдах байгууллагыг сэргээж, хятад хүмүүсийг олноор нь төрийн албанд авчээ. Ордонд хятад тайган нарын тоо хурдацтай өсч 5000-д хүрсэн ба тэдэнтэй даруй тэмцэл явуулахад хүрчээ.

1654 онд Амур, Сунгар мөрний сав газраар эзэмшлээ байгуулж байсан Хаант Орос улсын  Фёдор Байков тэргүүтэй элч ирж хэлэлцээр хийж алба барихыг шаардсан ч хүлээж авсангүй. Элчийг буцсаны дараа  1658 онд Амур Сунгар мөрний бэлчирт Манж-Солонгосын хамтарсан  флот 40 усан онгоцоор довтолж ялалт байгуулан хэсэг хугацаанд Оросуудын Амур мөрний дунд урсгалаар нэвтрэн орохыг зогсоож чаджээ.

1661 онд Эеэр засагч хаан 23 насандаа цэцэг өвчнөөр таалал төгсчээ. (С.Цолмон)

Ашигласан ном зохиол

Алтан улсын түүх, Түдэн,Өлзийт нар орчуулав. Үндэстний хэвлэлийн хороо,1988.

Дайчин гүрний дотоод яамны монгол бичгийн гэрийн данс, 11 дэвтэр, Эрхлэн хэвлүүлсэн А.Цанжид, УБ.,2010

Жигмэдсүрэн С., Буянтогтох Г, Манж гүрний хураангуй түүх, УБ.,2010.

Монгол улсын түүх, Дөтгөөр боть, УБ.,2003

Непомнин О. Е. История Китая: эпоха Цин. XVII — начало XX века,М., 2005.

0


Сэтгэгдэл (0)

⚠ Анхаар!
Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд Toim.mn хариуцлага хүлээхгүй.





ШИНЭ МЭДЭЭ

Зүүн дөрвөн замаас Нарантуул захын уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, хэсэгчилсэн засвар, шинэчлэлт хийнэ4 сар 26. 17:44Монгол Улсын хүн амын тоо 1.4 хувиар өсчээ4 сар 26. 17:33“Шинэ хоршоо-Чинээлэг малчин” хөтөлбөрийн хүрээнд малчдад зургаан хувийн хүүтэй, 50 хүртэлх сая төгрөгийн зээл олгоно4 сар 26. 14:08Германд Хятадын талд тагнуул хийсэн хэргээр дөрвөн хүнийг баривчилжээ4 сар 26. 8:37НҮБ: Монголд хэрэг хянан шийдвэрлэх баталгаа алдагдсанд зовниж байгаагаа илэрхийлжээ4 сар 26. 8:22Цэргийн насны залууст сэтгэлзүйн өвчлөл ихсэх хандлагатай байна4 сар 26. 8:05Сэрэмжлүүлэг: Хүчтэй цасан болон шороон шуурга шуурна4 сар 26. 7:59IDU: Монголын ардчилал нэн эгзэгтэй “саарал” түвшинд байна4 сар 26. 7:55Улаанбаатарт өдөртөө +5...+7 градус дулаан байна4 сар 26. 7:50Зурхай: Бизнес эхлэхэд сайн өдөр4 сар 26. 7:49Морьт эргүүл ажиллаж эхэллээ4 сар 26. 3:24Ц.Элбэгдорж: Намайг Засгийн тэргүүн, ажил хариуцсан цагдаагийн дүрэмт хувцастай албан хаагч биечлэн гүтгэлээ4 сар 25. 14:11Ц.Элбэгдорж, П.Цагаан нарын "13 сая долларыг сонгуульд ашиглахаар бичилцсэн" viber чат ил боллоо4 сар 25. 13:04"Ажнай" хурууны үзүүр төдийгээр л Л.Оюун-Эрдэнийн шүгэлийг...4 сар 25. 7:41Төсвийн төлөвлөлтийг хүчлэхийн муухай үр дагавар4 сар 25. 7:26Сурах бичигт сул тал бий юү?4 сар 25. 7:13С.Амарсайхан: Өндөр барилгад гарсан галыг унтраах машин ойрын хугацаанд авна4 сар 25. 7:11Өмнөговь аймгийн Засаг даргын нөөц санг Р.Сэддорж өөрийн хувийн сан гэж "андуурчээ"4 сар 25. 7:10Тэмбүүгийн өвчлөл 154 тохиолдлоор өсчээ4 сар 25. 7:09Д.Амартүвшин: Эрх мэдэл хэт төвлөрчихсөн Ардын намын эсрэг Ардчилсан намтай хамтарч орохоос өөр сонголт байсангүй4 сар 25. 7:07Ч.Өнөржаргал: Нийгмийн даатгал, нэмэлт даатгал хоёр тусдаа ойлголт4 сар 25. 7:02Улаанбаатарт +4...+6 градус дулаан байна4 сар 25. 7:00Баялгийн хуваарилалтыг хуулиар зохицуулдаг боллоо4 сар 25. 6:57Түүхэн товчоон: Эрдэнэ засгийн хошуу (Сайн ноёны аймаг)4 сар 25. 6:55Зурхай: Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал өнгө зүс доройтно4 сар 25. 6:51П.Цагааны "Ачит ихт" компанийн 34 хувийг "Эрдэнэт үйлдвэр" эзэмшинэ4 сар 24. 14:02Засгийн газар "Шинэ хоршоо хөдөлгөөн" өрнүүлэх тухай төслийг хэлэлцэж байна4 сар 24. 10:32Олон Улсын Ардчиллын Холбооны ТОГТООЛ – II4 сар 24. 9:34"Ажнай" хурууны үзүүр төдийгээр л Л.Оюун-Эрдэнийн шүгэлийг...4 сар 24. 9:28Эдийн засагч Б.Лакшми: Ардчиллын арал гэж сурталчилдаг Монголын төр бизнесүүддээ халдаж, хоёр хөршөөсөө ялгарахааргүй болчихлоо4 сар 24. 9:26Өнөөдөр морь өдөр4 сар 24. 8:52"Энэ жил Орбит, Тахилт, Найрамдал, Баянхошууны замыг бүхэлд нь засварлана" гэв4 сар 24. 8:50Түүхэн товчоон: Мянга есөн зуун хорин дөрвөн оны Зөвлөлт-Хятадын хэлэлцээр4 сар 24. 7:47Үндэсний аудитын газарт 25 бие даагч мөрийн хөтөлбөрөө хүргүүлжээ4 сар 24. 7:29“Алтаргана” наадам Булган аймагт болно4 сар 24. 7:27Ёс зүйн ДЕЛО: Ц.Цэрэнпунцаг Банкны хуулийн төсөл “шахаж”, Б.Лхагвасүрэн Банкны салбарыг ерөнхийлөн мөлхүүлсээр…4 сар 24. 7:25Улаанбаатарт 6 хэм дулаан байна4 сар 24. 7:24Эсрэг, тэсрэг байр суурь: Н.Алтанхуяг, Д.Цогтбаатар4 сар 24. 7:23Нэр дэвшигчдийн “хар зураг” генсекүүдийн ширээн дээр өрөгдөөд эхэлсэн үү4 сар 24. 7:22С.Зоригтой хамгийн сүүлд ресторанд уулзсан хүмүүс ам нээгээд эхэллээ4 сар 24. 7:21
 Facebook Twitter Youtube