Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024-01-12 нд нийтлэгдсэн байна.

Түүхэн товчоон: Эеэр засагч хаан

1/ 12/ 2024    6 цаг 58 минут

Эеэр засагч нь 1643-1661 онд Манж Чин улсын төрийг барьсан гуравдахь хаан. 1643-1661 онд төр барьж Хятадын Мин улсыг бүхэлд нь захирсан Манж Чин улсын хаан байв.

 Эеэр засагч хааны үед Манж Чин улсын дотоод улс төрийн байдал дайн сөргөлдөөний байдалтай байв. Хэдийгээр нас залуу, богино хугацаанд төр барьсан ч Манж Чин улсад тулгараад байсан асуудлыг туршлагатай улс төрчдийн дэмжлэгтэйгээр даван туулжээ. Түүний төр барьж байх хугацаанд Хятадын Мин улсын үлдсэн газар нутгийг бүхэлд нь эзлэж, Амур, Сунгари мөрний орчмоор газар нутгаа шаргуу тэлж байсан Хаант Оросын газар нутгийн түрэлтийг хэсэг хугацаанд зогсоон барьж чадав.

Сиймхий ашиглан оргон зугатсан Сөнид аймгийн Тэнгис вангийн цэргийг бутцохиж өөрийн улсад ашигтайгаар шийдвэрлэж чадав.

1643 онд Манж улсын нөлөө бүхий ноёд хуралдаж  Дээд эрдэмт хааны 5 настай хүү Фүлинг өргөмжлөхөөр тогтов.

1644 онд Манжийн цэрэг Бээжинг эзлээд Фүлинг хаан ширээнд ёслон залж Эеэр засагч хаан хэмээн өргөмжлөв. Нийслэлийг Мүгдэнгээс Бээжинд шилжүүлэв. Балчир хааны нэрээр авга ах Доргон нь төр барив. Хэдийгээр Манжийн цэрэг Бээжинг эзлэн авсан ч өмнөд хэсэг нь Мин улсын мэдэлд байсан учир үргэлжлүүлэн Хятад орныг дайлж бүхэлд нь эзлэн авав. Хятадын Мин улсыг бүхэлд нь захирсан Манж Чин улсын хаан болов.Мөн Сөнид аймгийн Тэнгис вангийн хэргээс улбаалан Халхын Сэцэн хан, Түшээт ханы цэрэгтэй байлдаж ялсан ч Манж улсын дотоод улс төрийн байдал тогтворгүйн улмаас 1646 онд цэргээ Халхын нутгаас буцаан татжээ.

Мин улсыг эзлэн авсны дараа Манжийнулсын  эрх баригчид  Халхтай холбоотой асуудлыг хүчээр шийдэх, тулган хүлээлгэхийг илт оролдох болжээ.Эеэр Засагч хаан Сөнид аймгийн хэрэг явдлаас үүдэн Халхын хан нарын харилцаагаа сайжруулах гэсэн оролдлогыг хүлээн авсангүй.

1650 онд Доргоныг зуурдаар нас барсны дараа 1651 оноос 13 настай Эеэр засагч хаан биеэр төр засах болсныг мэдэгдэв. Тэрбээр Мингийн үед байсан сургуулийг дахин нээж, төрийн удирдах байгууллагыг сэргээж, хятад хүмүүсийг олноор нь төрийн албанд авчээ. Ордонд хятад тайган нарын тоо хурдацтай өсч 5000-д хүрсэн ба тэдэнтэй даруй тэмцэл явуулахад хүрчээ.

1654 онд Амур, Сунгар мөрний сав газраар эзэмшлээ байгуулж байсан Хаант Орос улсын  Фёдор Байков тэргүүтэй элч ирж хэлэлцээр хийж алба барихыг шаардсан ч хүлээж авсангүй. Элчийг буцсаны дараа  1658 онд Амур Сунгар мөрний бэлчирт Манж-Солонгосын хамтарсан  флот 40 усан онгоцоор довтолж ялалт байгуулан хэсэг хугацаанд Оросуудын Амур мөрний дунд урсгалаар нэвтрэн орохыг зогсоож чаджээ.

1661 онд Эеэр засагч хаан 23 насандаа цэцэг өвчнөөр таалал төгсчээ. (С.Цолмон)

Ашигласан ном зохиол

Алтан улсын түүх, Түдэн,Өлзийт нар орчуулав. Үндэстний хэвлэлийн хороо,1988.

Дайчин гүрний дотоод яамны монгол бичгийн гэрийн данс, 11 дэвтэр, Эрхлэн хэвлүүлсэн А.Цанжид, УБ.,2010

Жигмэдсүрэн С., Буянтогтох Г, Манж гүрний хураангуй түүх, УБ.,2010.

Монгол улсын түүх, Дөтгөөр боть, УБ.,2003

Непомнин О. Е. История Китая: эпоха Цин. XVII — начало XX века,М., 2005.

0


Сэтгэгдэл (0)

⚠ Анхаар!
Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд Toim.mn хариуцлага хүлээхгүй.





ШИНЭ МЭДЭЭ

Бутан улстай хөдөө аж ахуй, боловсрол, соёл, уламжлалт анагаах ухааны салбарт хамтран ажиллана7 сар 9. 12:59Байнгын хорооны бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг батлав7 сар 9. 12:51Шинээр Хяналт үнэлгээний болон өрсөлдөөний асуудал эрхэлсэн сайдтай болно7 сар 8. 17:54АН, ХҮН намын дарга нар Монгол Улсаа нэгдүгээрт тавьсан шийдвэр гаргасан Ерөнхий сайдын байр суурьтай санал нэг байна гэв7 сар 8. 17:46Гавьяат тамирчин Ч.Дамдиншарав, Эрүүлийг хамгаалахын гавьяат ажилтан Д.Мөнхөө нарт Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ7 сар 8. 17:12ҮСХ: Улсын цолтой бөхийн тоо ойролцоогоор 661 байна7 сар 8. 12:29Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улсаа илүү хурдтай хөгжүүлэхийн тулд улс төрийн намууд хамтран Засгийн газар байгуулж байна7 сар 8. 11:56Ш.Баранчулуун: Хотын дундуур урсаж байгаа голыг өргөтөх боломжгүй учраас лаг хагшаасыг цэвэрлэж, гүнзгийрүүлэх нь зөв7 сар 8. 9:38Гамшиг, аюулт үзэгдлийн улмаас өнгөрсөн 7 хоногт 17 хүн нас барсан байна7 сар 8. 9:3511, 12-нд төвийн аймгуудын ихэнх нутгаар бороо орно7 сар 8. 9:30Зурхай: Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд малтай баялаг төгс болно7 сар 8. 9:24ШЕЗ хуульд байхгүй заалтаар шүүгч томилдог болоо юу?!7 сар 8. 9:07Элсэлтийн ерөнхий шалгалтад 77 шалгуулагч 800 оноо авчээ7 сар 8. 8:52АН Засгийн газарт хамтрахаар болов7 сар 8. 8:49Ц.Батнайрамдал: Цоо шинэ хөгжим, хувцас дизайн, бүрэн автомат тайз чимэглэл бүхий монгол мюзиклийг нээнэ7 сар 7. 13:08Ерөнхий сайдаар Л.Оюун-Эрдэнийг гишүүдийн 99 хувийн саналаар улираан томиллоо7 сар 5. 19:12“Монгол Улсын Их Хурлын Байнгын хорооны бүрэлдэхүүний тухай” УИХ-ын тогтоол батлагдав7 сар 5. 18:12Улаанбаатар хот, “Дова инженеринг” түншлэл хооронд метроны зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгууллаа7 сар 5. 13:28МАН-ын бүлгийн даргаа Л.Мөнхбаатар, АН-ын бүлгийн даргаар О.Цогтгэрэл ажиллана7 сар 5. 13:03Баянзүрх дүүргийн Засаг даргаар Ганбаатарын ЖАРГАЛСАЙХАН томилогдлоо7 сар 5. 12:52“Улаанбаатар метро” төсөлд зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэгчээр шалгарсан БНСУ-ын “Дова инженеринг” -тэй гэрээ байгуулна7 сар 5. 7:59Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ШХАБ-ын дээд түвшний уулзалтад ажиглагчаар оролцож, үг хэллээ7 сар 5. 7:55Улаанбаатарт дуу цахилгаантай аадар бороо орно7 сар 5. 7:38Зурхай: Гэрээ хэлцэл хийхэд сайн өдөр7 сар 5. 7:36О.Цогтгэрэл: Засагт орохгүй7 сар 3. 9:18Ажиглагчид: Томсгосон тойрогт сурталчилгааны хугацаа хангалтгүй байна7 сар 3. 9:05Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ШХАБ-ын дээд түвшний уулзалтад оролцоно7 сар 2. 18:20УПЕГ: Шийдвэр гүйцэтгэгч М.Б нь нэр бүхий албан тушаалтнуудын гарын үсгийг хуурамчаар үйлдсэн хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ7 сар 2. 18:18Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх: Монгол хүн бүрийн аж амьдралд бодит үр өгөөжөө өгсөн эдийн засгийн бодлогыг нэн тэргүүнд хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.7 сар 2. 18:18Д.Амарбаясгалан: Иргэдийн төрдөө итгэх итгэлийг сэргээсэн шинэ цагийн парламентыг бид цогцлоох үүрэгтэй7 сар 2. 17:57Улаанбаатарт үүлшинэ, +27...+29 градус дулаан байна7 сар 2. 7:05Зурхай: Сэтгэлд сэвтэй газар очиход муу өдөр7 сар 2. 6:45Ерөнхийлөгч УИХ-ын сонгуульд суудал авсан нам, эвслийн удирдлагыг хүлээн авч уулзлаа7 сар 1. 17:33Монгол Улсын Ерөнхийлөгч УИХ-ын Анхдугаар чуулганыг маргааш товлон зарлалаа7 сар 1. 17:30МАН ард түмний олонхын итгэлийг хүлээсэн учраас ачааны хүндийг дангаар үүрэх ёстой7 сар 1. 14:39Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөрийг танилцуулж байна7 сар 1. 13:42СЕХ:126 нэр дэвшигчийг УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсонд тооцож, тогтоол батлав7 сар 1. 13:40Н.Өнөрцэцэгт холбогдох хэргийг хянан хэлэлцэх шүүх хуралдааныг хойшлуулав7 сар 1. 11:13Эрх баригч ба сөрөг хүчин байх уу эсвэл хамтрах уу?7 сар 1. 10:04СЕХ : УИХ-ын сонгуулийн дүнг Ерөнхийлөгчид өргөн мэдүүлнэ7 сар 1. 10:02
 Facebook Twitter Youtube