ДАШТ: Л.Анхзаяа, Л.Энхрийлэн нар хүрэл медалийн төлөө хүч үзнэ
ХҮН намын УИХ-ын 2024 оны сонгуульд нэр дэвшигчид тодорчээ
Метро барих зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэхээр 4 газар үнийн саналаа ирүүлжээ
Энэ жил 11294 ээж Алдарт эхийн 1, 2 дугаар одон хүртэж байна5 сар 20. 12:04
ОХУ-ын Батлан хамгаалахын дэд сайд хахууль авсан хэргээр баривчлагджээ5 сар 20. 11:56
АТГ: Хотын стандарт хяналтын газрын албан тушаалтан “Т” нь хахууль авсан гэх хэргийг прокурорт хүргүүллээ5 сар 20. 11:42
Монголын уулчид хөтөчгүйгээр Эверестийн оргилд гарсныг гэрэл зураг, дүрс бичлэгээр нотолж үлдээжээ5 сар 20. 9:02
Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдын тойрогт МАН залууст итгэл хүлээлгэх бол АН говийн бүст Засаг дарга голцуу горилогчтой байна5 сар 20. 8:47
Дэлхийн аварга 6 дахь Монгол жүдоч5 сар 20. 7:59
Хавтаст хэрэгт 25 жил “хэвтсэн” үсний шинжилгээний дүн С.Зоригийг хөнөөсөн хэргийн гол нотлох баримт болов5 сар 20. 7:27
Улаанбаатарт +27...+29 градус дулаан байна5 сар 20. 7:19
Зурхай:Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй5 сар 20. 7:16
Нийслэлийн МАН-ын хороо Д.Сумъябазарыг чөлөөлж, Х.Нямбаатарыг даргаар томилно5 сар 18. 10:54
"Номын баяр" Сүхбаатарын талбайд амралтын өдрүүдэд болно5 сар 18. 10:41
Ихэнх нутгаар салхитай, хуурайшилт их байгаа тул гал түймрийн аюулаас сэрэмжтэй байхыг анхааруулж байна5 сар 18. 10:35
Онцгой байдлын алба хаагчид 36916 хүний амь нас, 1.2 их наяд төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгааллаа5 сар 18. 10:32
"5Ш" ажиллагааны хүрээнд Дэлхийн банктай хамтран ажиллаж, 1.7 сая долларыг буруутай этгээдээр төлүүлэх болжээ5 сар 18. 10:28
Зурхай: Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эрч, хүч ихсэнэ.5 сар 18. 9:43
О.Номинчимэг: “Хангай” зочид буудлын өмчлөгчид хугацаатай үүрэг даалгаварт хариу ирүүлээгүй5 сар 17. 11:48
СУИС-ийн уулзварын зүүн талаас хүнсний 4 дүгээр дэлгүүрийн уулзварын зүүн тал хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ5 сар 17. 11:43
Б.Очирваань Олд Траффордод зочилж, Уэйн Рүүнитэй уулзжээ5 сар 17. 9:54
ХЗДХ-ийн дэд сайд Б.Солонгоо С.Баярцогт, Баабар нарыг халз мэтгэлцээнд урив5 сар 17. 9:28
Монголын хоёр уулчин Эверестийн "үхлийн бүс"-т сураггүй болоод 100 гаруй цаг өнгөрлөө5 сар 17. 8:59
Эрэн хайх, эмнэлгийн тусламж үзүүлдэг Онцгойгийнхон5 сар 17. 8:51
Ц.Раднаа: "Миний өрсөлдөгч Япон өвгөн бий. Түүний рекордыг би сая эвдчихсэн"5 сар 16. 17:58
Насанд хүрээгүй хүнд согтууруулах ундаа худалдсан компанид мэдэгдэл хүргүүлжээ5 сар 16. 12:08
"Нарантуул" захын уулзвараас "Өгөөмөр" зах хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ5 сар 16. 11:59
Зээл олгоод эхэллээ үнийн хөөсөө хагалья5 сар 16. 9:38
Ишиг, хурга тэврэгчдийг их хуралд биш, амьтны хүрээлэнгийн захиралд сонгон шалгаруулая5 сар 16. 9:21
Номхон далай дахь Францын нутаг дэвсгэрт үймээн самуун дэгдсэний улмаас онц байдал зарлав5 сар 16. 9:18
Гавьяат тамирчин М.Анхцэцэгийн олимпын эрх баталгаажлаа5 сар 16. 9:18
Жинхэнэ эх орончид, жинхэнэ элитүүдийн суудал хоосон хэвээрээ5 сар 16. 9:16
ХОРИН НЭГ5 сар 16. 9:15
Оюутнууд УИХ-ын сонгуульд идэвхтэй оролцохоо илэрхийлэв5 сар 16. 9:14
С.Амарсайхан: Гамшгийн эрсдэлийг бууруулахын тулд бүх нийтийн ойлголт, хандлагыг өөрчлөх шаардлагатай байна5 сар 16. 9:12
Зээл олгоод эхэллээ үнийн хөөсөө хагалья5 сар 16. 9:11
Хогоо ангилж хаяад цуглуулсан бонус оноогоо ус авах, автобусанд суух, СӨХ-ны төлбөртөө ашиглах боломжтой болно5 сар 16. 9:07
Боловсруулаагүй арьс ширийг 2025 оны нэгдүгээр сарын 01-нээс экспортод гаргана5 сар 15. 16:52
“Олон улсын гэр бүлийн өдөр”-өөр 70 хос хуримлалаа5 сар 15. 16:46
Хилчний гудамжны замыг хааж, шинэчилнэ5 сар 15. 15:05
Чин улсын үеийн Халхын Түшээт хан аймгийн хошуу
Халхын умард замын Хан уулын чуулганы жүн ван Минжүүрдоржийн (Мэргэн засгийн) хошууны туслагч тайж Сүндэв нь 1732 онд туслагч жанжин Цэрэн зүүнгарын цэргийг Эрдэнэзууд дарсаны дараа зүүнгарын ухарсан цэргийг нэхэн хөөхөд гавьяа байгуулсан тул түүнийг засаг тэргүүн зэрэг тайж болгож харьяат ардыг нь тусдаа хошуу болгожээ. 1756 онд хотогойдын Чингүнжавын бослого хөдөлгөөнд нэгдсэнгүй тул гүнгийн зэрэг хүртсэн боловч, 1757 онд дураар урианхайн газар одож морь худалдан авсан хэрэгт шийтгэгдэн гүнгийн зэргээ ховхлуулж, засаг тушаалаа хүү Сандавдоржид шилжүүлжээ. Тус хошууны нутаг нь зүүнш Залаат, өмнөш Цавчир, баруунш Улаан чих ус, хойш Тахилгат өндөр, зүүн хойш Заг ус, баруун хойш Нарийн булаг, зүүн өмнөш Хацавч, баруун өмнөш Хадан усанд хүрчээ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад Түшээт хан аймгийн Эетэй засгийн хошуу хэмээн өөрчлөн нэрийдэж тэр үеийн засаг Наваандоржид үе улиран эетэй засаг цол, туслагч гүнгийн хэргэм шагнажээ. 1923 оны засаг захиргааны өөрчлөлтөөр Богд хан уулын аймгийн Хоёр Өлзийт уулын хошуу хэмээн өөрчилж, Баясгалан, Манлай хэмээх хоёр сумтай болгов. 1931 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр тус хошууг татан буулгаж, Өмнөговь аймгийн Манлай, Дорноговь аймгийн Мандах сумдыг зохион байгуулжээ. (Б.Нацагдорж)
Засаг ноёдын үе залгамжлал
|
Сүндэв |
Засаг, тэргүүн зэргийн тайж |
1736-1758 |
|
Сандавдорж |
Засаг, улсад туслагч гүн |
1758-1789 |
|
Азар |
Засаг, тэргүүн зэргийн тайж |
1789-1816 |
|
Ванчиндорж |
Засаг, тэргүүн зэргийн тайж |
1816-1828 |
|
Балдангомбо |
Засаг, тэргүүн зэргийн тайж |
1828-1853 |
|
Дармасэнгэ |
Засаг, тэргүүн зэргийн тайж |
1853-1879 |
|
Диндогдорж |
Засаг, улсын түшээ гүн |
1879-1882 |
|
Сономдорж |
Засаг, тэргүүн зэргийн тайж |
1882-1907 |
|
Наваандорж |
Засаг, төрийн бэйл |
1907-1923 |
Эетэй засгийн хошууны газрын зураг
Ашигласан ном зохиол
Jang Mu jokiyaba. Namyun, Banzaraγča mongγolčilaba. Mongγol-un qosiγu nutuγ-un temdeglel (dumda). Ündüsüten-ü keblel-ün qoriy-a. 1990
Майский И. Современная Монголия. Иркутск, 1921.
Сономдагва Ц. Монгол улсын засаг, захиргааны зохион байгуулалтын өөрчлөлт, шинэчлэл. Улаанбаатар, 1998.
Шархүү Цэ. Дөрвөн аймгийн засаг хошуудын засаг ноёдын товч шастир. // Mongoru kenkyukai. Osaka, 1984. Vol.7, т.119-207.
Түүхэн товчоон: Мянга есөн зуун хорин дөрвөн оны Зөвлөлт-Хятадын хэлэлцээр
Түүхэн товчоон: Эрдэнэ засгийн хошуу (Сайн ноёны аймаг)
Түүхэн товчоон: Улаанбутангийн тулалдаан
Түүхэн товчоон:Юйшитай (御史臺) (яам)
Түүхэн товчоон:ЭНХБАЯР Намбарын
Түүхэн товчоон: Ярлык
Түүхэн товчоон: Энх цагийн бүтээн байгуулалт
Түүхэн товчоон: Эриехэй Мэргэн хан
Сэтгэгдэл бичих