Хөшгийн хөндийд дижитал сургууль-эрдэм шинжилгээний цогцолбор байгуулах ТЭЗҮ-г 700 саяар хийжээ

Монгол Улсын Засгийн газрын нэг мөрөөдөл бол их дээд сургуулиудыг хотхон хэлбэрээр хөгжүүлэх.  Арав гаруй жилийн өмнөөс Налайхад, Багануурт, Эрдэнэт гэх мэтээр хувилбарууд яригдаж тогтоол шийдвэр гарсаар хамгийн сүүлд 2021 онд Их дээд сургуулийг “Сургалт-эрдэм шинжилгээ- үйлдвэрлэлийн цогцолбор” болгон орон нутагт хөгжүүлэх талаар Засгийн газрын 321 дүгээр тогтоол гарсан байдаг. Энэ тогтоолд “Хөшгийн хөндийд дижитал их сургуулийн сургалтын орчин, нөхцөлийг бүрдүүлсэн хэв шинжтэй дээд боловсролын сургалтын байгууллагыг шинээр байгуулах тухай тусгасан. Ингээд нийт сургалт үйлдвэрлэлийн цогцолборыг нийт 500 га газарт байгуулах ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулах сонгон шалгаруулалтын ажил хийгдэж, 2023 оны 1 дүгээр сард хүлээлгэн өгөхөөр төлөвлөсөн ч одоогоор энэ талаар тодорхой мэдээлэл гараагүй учраас БШУЯ-наас тодрууллаа.

БШУЯ-ны дээд боловсролын газрын дарга Х.Тамир “Барилга хот байгуулалтын яамнаас  хариуцаж, ерөнхий төлөвлөгөөг хийх сонгон шалгаруулалтыг зарласан. Шалгарсан компани нь ерөнхий төлөвлөгөөг хийж, эцсийн байдлаар сайдад танилцуулсан байгаа. Ерөнхий төлөвлөгөөг нь эцэслээд батлагдчихвал дэд бүтцийн ажлууд эхлэх ёстой. БХБЯ-наас л дэд бүтцийн ажлын тендерийг зарлах, гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах гэх зэргээр төлөвлөгөөний дагуу шат дараалсан ажлуудыг хийх байх. Дэд бүтэц хийгдэж байж, сургуулийн асуудлууд яригдана. Хувийн хэвшилтэй хамтарч хийх ажлууд учраас төсөвт төдийлэн ачаалал үүсгэхгүй” гэсэн хариулт өглөө.

БХБЯ-наас 2021 оны хоёрдугаар сарын 21-ний өдөр 700 сая төгрөгний төсөвт өртөгтэй Сургалт-Эрдэм шинжилгээ-Үйлдвэрлэлийн цогцолборын ерөнхий төлөвлөгөө /Төв, Хөшгийн хөндий/ ТЭЗҮ боловсруулах тендерийг зарласан боловч тэнцэх компани ирээгүй тул 2021 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдөр ахин зарлаж, “Нартдизайн” ХХК шалгарсан байна. Тэгэхээр тус компанийн зүгээс ерөнхий төлөвлөгөөг ямар ч байсан эцсийн байдлаар танилцуулжээ.

Гэхдээ ерөнхий төлөвлөгөө батлагдлаа гээд барилгын ажил эхлэхгүй. Засгийн газрын тогтоол шийдвэртэй бодлогын баримт бичиг, ТЭЗҮ гэх хэрэгжээгүй “цаас”-ыг тоолбол багагүй тоо гарна. Тиймээс Цогцолборыг бодит бүтээн байгуулалт болохыг харах нь одоогоор мөрөөдөл хэвээр. Учир нь, өмнө нь ийм асуудал нэг биш удаа яригдаж байсныг Үндэсний аудитын газраас хийсэн “Дээд боловсрол олгож буй өнөөгийн байдал, үр дүн” сэдэвт тайланд тодорхой дурджээ.

Засгийн газрын 2015 онд 133, 2021 онд 321, 367 дугаар тогтоолуудыг үндэслэн их сургуулиудыг бүсчлэн хотхоноор хөгжүүлэх, эрдэм шинжилгээ үйлдвэрлэлийн цогцолбор байгуулах бодлогыг баримтлан нэг биш ТЭЗҮ боловсруулсан байгаа юм.

Тухайлбал,  

-Багануур дүүрэгт шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэл, технологийн цогцолборыг байгуулахаар хот байгуулалтын иж бүрэн үнэлгээг хийж, тус дүүргийн 4, 5 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр дэх Хүрмэнтийн хөндийд байгуулахаар шийдвэрлэж, 10000 га газарт инженерийн иж бүрэн судалгаа хийж, ТЭЗҮ-г боловсруулж, магадлалын дүгнэлт гаргасан боловч хэрэгжээгүй;

 -Орхон аймагт уул уурхай, технологийн чиглэлээр ШУТИС-ийн харьяа "Эрдэнэт цогцолбор" дээд сургуулийг байгуулахаар зөвшөөрсөн газарт байр зүйн зураг, инженер-геологийн судалгааг хийлгэн ТЭЗҮ боловсруулах ажлын даалгавар, ерөнхий төлөвлөгөөг батлуулсан боловч хэрэгжээгүй;

-Дархан-Уул аймагт ХАА, газар тариалангийн чиглэлээр ХААИС-ийн харьяа Ургамал газар тариалангийн хүрээлэнгийн АгроЭкологи, бизнесийн сургуулийг байгуулах газрын асуудлыг шийдвэрлэсэн боловч хэрэгжээгүй;

-Дорнод аймагт Зүүн бүсийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэл, бизнесийн төвийг байгуулахаар газрын асуудлыг шийдвэрлэж, барилгын ТЭЗҮ болон зураг төсвийг батлуулж, 2021 онд "Мон-Энержи Консалт" ХХК-ийг шалгаруулан гэрээ байгуулж, ажлыг гүйцэтгэсэн боловч 2022 онд санхүүжилтгүйгээс зогссон;

-Ховд аймагт Баруун бүсийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэл, бизнесийн төвийг байгуулахаар газрын асуудлыг шийдвэрлэж, холбогдох урьдчилсан судалгааг хийсэн боловч хэрэгжээгүй байна.

 Эдгээрт хэдий хэмжээний мөнгө зарцуулсан билээ гээд тооцоход л хангалттай. Ялангуяа сонгууль дөхөх тусам иймэрхүү тунхаглалын шинжтэй, ажил хийсэн царай гаргах зорилготой  гоё зураг төслүүд улам олширдог. Тэгэхээр Хөшгийн хөндийд дижитал их сургуулийн сургалтын орчин, нөхцөлийг бүрдүүлсэн хэв шинжтэй дээд боловсролын байгууллага байгуулах  нь Засгийн газрын ээлжит мөрөөдөл төдий цаасан дээр үлдэх вий.